DİBS (Devlet İç Borçlanma Senedi) Nedir?

DİBS (Devlet İç Borçlanma Senedi); En basit şekilde devletin borç senedidir. Türk lirası cinsinden yalnızca yurt içinde devlet eliyle piyasa dolaşımına katılır. DİBS maksimum bir yıl vade içerenler Hazine Bonosu adını alır. Minimum bir yıl vadesi olanlar ise devlet Tahvilleridir.

Devlet güvencesi ile DİBS’ ler, Kuponlu ve kuponsuz (iskontolu) olarak iki şekilde ihraç edilir.

DİBS ilk piyasa satışı doğrudan satış, ihale usulü veya TAP yöntemi şeklinde gerçekleşir. İlk satışın olduğu birincil piyasada DİBS faizin oranını Hazine bildirir. Ancak işlem görmeye başladığı ikinci piyasada faiz oranları, serbest piyasa koşullarında arz ve talep taraflından belirlenir.

Devlet İç Borçlanma Senedi Özellikleri

• Kamu güvencesi vardır.
• Spotaj oranı düşüktür.
• Elinde bulunduran kişi hak sahibidir.
• Faiz geliri sağlayan DİBS’ ler vardır.
• Devlet İç Borçlanma Senedi piyasa dolaşımı kolaydır.
• Piyasa fiyatı üzerinden işlem yapılabilir.

Riskten profili düşük ve uzun vadede kazanç sağlamak isteyen yatırımcıya uygundur.

Bütçe açığına finansman yaratmak için piyasaya sürülürler. DİBS belirenmiş aracı kurumlar tarafından piyasaya sunulmaktadır.

Devlet İç Borçlanma Senedi Koruması

Devlet İç Borçlanma Senedi vadesi gelene kadar hesapta tutulursa anapara ve faizin tamamının ödenme garantili olan finansal varlıktır. Vadeden önce piyasa fiyatından işlem görür ise vade sonundaki kazançtan daha az kazanç sağlar ya da zarar etmeye neden olur.

Devlet İç Borçlanma Senetleri

Devlet Tahvili: Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından minimum bir yıl veya daha uzun vade içeren iskontolu veya kuponlu ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleridir. Yatırımcı tahvili bir süre elinde tutan veya piyasa fiyatından tekrar piyasaya aktarabilir. Devlet tahvili, kendisini bulunduran alacaklıya kuponlu ise faiz geliri sağlar.

Hazine Bonosu: Vadesi maksimum 1 yıl veya daha az olan devlet iç borçlanma senetleridir. Alacaklı vade dolana kadar bonoyu piyasaya sürmez ise vade sonunda anaparası ile birlikte faiz gelirini alır.

Faizli (Kuponlu): Nominal değerleri üzerinden piyasaya sürülen yıl içinde bir ya da iki kez ödeme yapılan borç aracıdır. Kupon ödemeleri sabit veya değişken faiz değerleri esaslarına göre yapılır. Sabit faiz değeri piyasaya çıkarıldığı zaman bildirilen faiz değeri üzerinden ödenir. Değişken faiz içeren kupon ödemesi ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senedi‘nin faiz ortalamalarının alınması ile bulunan faiz oranı üzerinden yapılır.

Faizsiz (Kuponsuz) DİBS: Nominal değer üzerinden iskontolu ihraç edilen ve faiz barındırmayan devlet tahvilleridir.

Devlet İç Borçlanma Senedi‘nin temeli orta ve uzun vadeli faiz getirisi olan devlet güvenceli yatırım hizmeti sunmaktır.

DİBS’lerin Faiz Riski (Durasyon): Faiz riski hesaplaması kuponsuz tahvil ve bonolar için vade boyunca bir defa yapılır.

Kuponlu ödemesi olan Devlet İç Borçlanma Senedi’nde olan faiz oranı değişimlerin fiyatlara etkisi daha fazla işlem ile hesaplanır. Anapara ve kupon ödemelerinin farklı tarihli olması durumu daha zor hale sokmaktadır.