Enflasyon Nedir?

Enflasyon nedir; Fiyatlarda yaşanan yaygın ve bir süredir devam eden artış. Fiyatlar genel düzeyi yükselirken paranın alım gücünün azalmasıdır. Hayatın olağan akışı içerisinde fiyatların değişim göstermesi doğaldır. Ancak enflasyon nedir; fiyatların süregelen bir artış içinde olmasıdır. Örneğin sene başında 100 TRY ile pazar yapılırken şu anda 500 TRY ile pazar yapılması ülkede enflasyon olduğu anlamındadır. Enflasyon bütün ekonomik göstergeler gibi küresel ekonomilerde yaşanan olaylardan etkilenir. Ekonomi uzmanlarına göre enflasyonun belirli bir neden ile açıklanamaz. Birçok etmen kombinasyonundan oluşan farklı hipotezler ile enflasyon açıklanmaktadır. Ayrıca enflasyon ile ilgili farklı görüş ve teoriler bulunmaktadır. Enflasyon ile ilgili görüşlerden bazıları:

Parasalcı Görüş: Monetarist görüş olarak da bilinir. Bu görüşe göre enflasyon nedir; para arzındaki artış ve azalış sonucunda fiyatlar genel düzeyinin artmasıdır. Yani enflasyon devletin piyasaya arz ettiği para miktarına bağlıdır.

Keynesçi Görüş: Enflasyonun talep miktarına bağlı olarak oluştuğunu savunur.

Rasyonel Beklenti Görüşü: Enflasyon para arzı ile birlikte gelecek beklentileri ve düşünceleri ile oluşur.

Enflasyonun Etkileri Nelerdir?

1. Ülke gelir dağılımı adaletsizliği
2. Paranın değer kaybı yaşaması neden ile yatırımlara azalır.
3. Paranın alım gücü azaldığından insanlar tasarruf yapamaz.
4. Enflasyon sonucunda iş hayatında belirsizlikler yaşanmaya başlar.
5. Kredi ve borçlanma masrafları artar.

Enflasyon Nasıl Hesaplanır?

Enflasyon nedir; fiyatların artışına karşılık paranın alım gücünün azalmasıdır. Enflasyonu oranını öğrenmek için yapılan hesaplamalar resmiyette TÜİK tarafından gerçekleştirilir. TÜİK’ in açıkladığı enflasyon oranları resmi ve geçerli olan enflasyon oranlarıdır. TÜFE ve ÜFE göre enflasyon hesaplamaları gerçekleştirilir.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE): Ülkede yaşayan vatandaşların belirli bir disiplin içinde devamlı tükettikleri mal ya da hizmetler bulunan bir sepet üzerinden hesaplanır. Tüketici Fiyat Enflasyonu, TÜFE’ de 1 yıl içinde görülen değişimlerdir. En fazla hesaplanan enflasyondur. TÜFE 2022 hesaplanmasına 409 çeşit ürün ile oluşturulan sepet ile hesaplanmaktadır. Hesaplamada baz yıl 2003 olarak belirlenmiştir.

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), satılan ürünlerin üreticinin elinden çıktıktan sonra yaşadığı fiyat değişimlerini ölçmektedir.

Enflasyon Çeşitleri Nelerdir?

Ilımlı Enflasyon: En yaygın enflasyon şeklidir. Enflasyon yüzde 1-3 oranlarında görülüyor ise ılımlı enflasyon sayılır. Uzmanlar ılımlı enflasyonun ekonomilere zarardan fazla yarar sağladığını belirtmektedirler.

Yüksek Enflasyon: Enflasyon yüzde 8-15 oranlarında değişir. Ekonomilere zarar veren ve gelecek için tehdit oluşturan enflasyondur. Yüksek enflasyon yaşanan ülkelerde alım gücü düşer ve ülke para birimi seri olarak değer kaybı yaşar. Kolay çözülen bir ekonomik sorun değildir.

Hiperenflasyon: Enflasyon aylık yüzde 20 veya 50 üzerinde yaşanır. Fiyatlar maksimum hızlı yükselirken paranın değeri aynı hızla düşmektedir.

Bu enflasyon şekilleri dışında ekonomilerde önemli olan enflasyon türleri bulunmaktadır. Bu enflasyonlar nedenlerine göre belirlenir.

Talep Enflasyonu: Toplam talep toplam arzdan yüksek olduğu ve devamlı fiyat artışına yaşanan enflasyon şeklidir.

Maliyet Enflasyonu: Üretimde kullanılan ara hizmet ve ürünlerin masrafları ile doğru orantılı olarak fiyatların devamlı artması sonucunda yaşanır.

Yapısal Enflasyon: Aksak rekabet piyasalarında şirketlerin kar beklentilerinin yüksek olması veya arz edilen miktarın talep miktarını karşılamada geride kalması gibi sebepler ile yaşanır.